در این مقاله از کینکو نالج به بررسی علم ماژور و چرخشی فیبوناچی می پردازم.
اعداد فیبوناچی و نسبت طلایی (The golden ratio)
ممکن است شما فیلم رمز داوینچی (The Da Vinci Code) از ران هاوارد را دیده باشید و اگر یادتان باشد هنگامی که جسد ژاک سونیر در موزه لوور پاریس پیدا شد، حالت شگفت آور جسد او همانند یکی از نگاره های معروف لئوناردو داوینچی به نام ویترووين من (vitruvian man) بود. این نگاره نشان داده بود که چگونه نسبتهای فیبوناتچی در اجزای بدن انسان وجود دارد. این فیلم آنجا که شخصیت ها از اعداد فیبوناتچی به عنوان بخشی از سرنخ موضوعی یاد می کنند، حس کنجکاوی برخی از بیننده هایش را بر می انگیزد. انسان ویترووین نام خود را از معمار رومی، ویتروویوس (Vitruvius) گرفته است. ویتروویوس معمار، مهندس و نویسنده رومی بود که رساله معروف “درباره معماری” را نوشته که برای مدت های مدید، راهنمای معماران رومی محسوب می شد. ویتروویوس با پیروی از هندسه مقدسی که پیتاگوراس (Pythagoras، فیلسوف یونانی قرن ششم قبل از میلاد مسیح) وضع کرده بود، این تصویر را توضیح داده، معابد رومی را بر اساس نسبت های بدن انسان ها می ساخت. این تناسب به گفته ویتروویوس به خاطر این واقعیت بود که بدن یک انسان که دست و پای خود را مستقیم امتداد داده باشد هم در دایره قابل محیط شدن است و هم در مربع. به یاد داشته باشید که بنا بر سنت پیتاگوراس، دایره نشان دهنده حقیقت روحانی است و مربع نشان دهنده هستی مادی، پس بدن انسان محصول اتحاد موفق جسم و روح است که این تصویر به خوبی آن را به تصویر میکشد.
دنباله فیبوناچی و نسبت های موجود در این دنباله نخستین بار به دست ریاضیدان ایتالیایی لئوناردو د پیزا (Leonardo de Pisa) معروف شد این دنباله با اعداد ۰ و ۱ آغاز شده و به سمت بینهایت پیش می رود که به قرار زیر است:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, …
در این دنباله هر عدد از جمع کردن دو عدد پیشین به دست می آید، برای مثال با جمع اعداد ۱ و ۲ عدد ۳ به دست می آید و برای دانستن عدد بعدی این دنباله کافی است اعداد ۲ و ۳ را با هم جمع کنید که ۵ به دست می آید و همینطور الی آخر. آنچه که بیشتر این دنباله اعداد را راز آلود میکند وجود یک نسبت ثابت بـیـن اعـداد است. این نسبت که برابر 1/618 است به “نسبت طلایی” معروف است. به این صورت که اگر هر کدام از این اعداد را بر عدد قبلی خود تقسیم کنیم حاصل برابر 1/618 می شود. مثلا:
هر
21/34=1.619
55/89=1.618
34/55=1.617
نسبت 1.618 یا نسبت طلایی را در جاهای گوناگونی می توانید ببینید. در دانش هندسه، مستطیلی با استفاده از نسبت 1.618 رسم می شود که آن را مستطیل طلایی می نامند. حتی جراحان پلاستیک نیز در عمل های زیبایی از این نسبت بهره می برند. در عالم طبیعت نیز اثرات زیادی از این نسبت میتوان مشاهده کرد برای نمونه در بسیاری از گل ها، حلزون ها، سنگواره ها و خیلی چیزهای دیگر این نسبت به چشم می خورد. آنچه که بیش از همه می تواند توجه را جلب کند، وجود این نسبت در ستاره ی هندسی است. این شکل نماد یک دانش اسرار آمیز است. شاید وجود این نسبت در ستاره هندسی، بیانگر وجود رازی در بازار باشد.
در انیمیشن کوتاه دونالد در سرزمین اسرارآمیز ریاضیات اردک معروف برنامه های شرکت والت دیسنی طی یک سفر جادویی به دنیای ریاضیات، با فیثاغورس و افلاطون دیدار می کند و با آن ها درباره ی انجمن مخفی ریاضیات گفت و گو کرده و چیزهایی درباره ی نسبت طلایی می آموزد. در نهایت این انیمیشن با یک جمله از گالیله به پایان می رسد و آن جمله این بود:
«ریاضیات زبانی است که خداوند با آن جهان را نوشته است»
این چیزی است که باید خودتان کشفش کنید و به آن ایمان بیاورید! آن چیزی که برای اکثر معامله گران مهم است، این است که از این نسبت ها استفاده ی کاربردی کنند و نواحی مهم حمایت و مقاومت در بازار را تشخیص دهند. در ادامه به بررسی این موضوع می پردازم.
کاربرد نسبت های فیبوناچی در محوره قیمت
0.236، 0.382، 0.50، 0.618، 0.786، 1.00، 1.272و 1.618، 2.618، 4.236 نسبت هایی هستند که با آن سروکار داریم. تمام این نسبت ها با یکدیگر ارتباط ریاضی دارند.
برای مثال:
1.00-0.618=0.382
0.382*0.618=0.236
1.618*1.618=2.618
2.618*1.618=4.236
0.618*0.618=0.382
1.00/2=0.50
0.618-0.382 = 0.236
ریشه دوم 0.618 میشود 0.786
0.618 معکوس 1.618 است.
ریشه دوم 1.618 می شود 1.272
طبق آموزه های کارولین بوردون سه نوع فرصت معاملاتی در رابطه با به کار بستن نسبت های فیبوناچی داریم: 1-استفاده از کلاستر قیمتی یا هگرایی فیبوناچی (Price Cluster) 2-روش تقارن (Symmetry) 3-روش دو گام
در صورتی که ما اطلاعات کافی در این زمینه را داشته باشیم، قادر خواهیم بود در تمام تایم فریم ها و همه ی بازارها، های و لوهای کلیدی را شناسایی کنیم.
روابط قیمتی فیبوناچی
برای پیدا کردن فرصت های معاملاتی از 3نوع ابزار فیبوناچی استفاده می کنیم:
- فیبوناچی بازگشتی یا ریترسمنت (Retracement) یا به اختصار Ret
- فیبوناچی گسترشی یا اکستنشن (External Price Retracement-Extension) یا به اختصار Ext. از همان ابزار Retracement استفاده میشود.
- فیبوناچی بازتابی یا پروجکشن (Expansion-Projection) یا به اختصار Exp. در متاتریدر بعنوان Expansion می باشد و در تریدینگ ویو به عنوان Trend-Based Fib Extension میباشد
لازم بذکر است که بگویم، به درصد های موجود در فیبوناچی رتریسمنت درصد های داخلی نیز می گویند، زیرا این درصدها شامل درصدهای 23.6 38.2 50 61.8 78.6 هستند که همگی کوچک تر از 100 میباشند. به درصد های موجود در فیبوناچی اکستنشن درصد های خارجی نیز می گویند، زیرا شامل درصدهای 127.2 161.8 2.00 2.618 423.6 هستند که همگی بیشتر از 100 % هستند. در نرم افزار متاتریدر هر دوی این ها با گزینه فیبوناچی ریتریسمنت موجود هست، در واقع با فیبوناچی رتریسمنت در متاتریدر درصد های ریتریسمنت و اکستنشن را یک جا خواهید داشت. به علاوه آنچه که در این نوشتار با نام پروجکشن معرفی شده است در نرم افزار متاتریدر با نام اکسپنشن وجود دارد.
فیبوناچی بازگشتی یا ریترسمنت
فیبوناچی ریتریسمنت یا به اختصار Ret که از یک لو تا های یا بالعکس کشیده می شود تا بتوانیم نسبت های آن حرکت یعنی 0.382 0.50 0.618 0.782 1.00 را مشاهده کنیم. در واقع یک A تا B که برگشت داشته باشد را به آن می دهیم تا لول های حمایتی و مقاومتی را برای برگشت براساس A تا B مشخص کند. به طور خلاصه: « اگر مرحله ی برگشت کم تر از 100 درصد A تا B باشد. »
این حرکت نزولی، یک حرکت نزولی کوچک تر را نیز شامل می شود. دقت شودکه منظور آخریم موج نزولی از یک کل نزولی است.
نسبت های بازگشتی صحیح
یکی از راه هایی که می توان با آن کلاستر قیمتی (انباشت قیمتی یا خوشه ی قیمتی) ایجاد کرد، یه کارگیری فبیوناچی ریتریسمنت از چندین حرکت گوناگون است. دقت شود در یک کل صعودی های مشترک است و از لوهای مختلف شروع به کشیدن می کنیم و در یک کل نزولی لو مشترک است و از های های مختلف شروع به کشیدن می کنیم.
یک نکته ی مهم: بازار موجودی پویا و در حال حرکت سات و با توجه به ذات بازار ما تحلیل خود را انجام می دهیم. پس بهترین راه شناسایی نواحی حمایت و مقاومت جدید، استفاده از سطوحی است که توسط حرکات اخیر قیمت شکل گرفته اند. آیا یک حمایت فیبوناچی میتواند پس از شکسته شدن به مقاومت فیبوناچی تبدیل شود؟
پاسخ منفی است. گاهی چنین به نظر می رسد که بازار پس از شکستن یک حمایت یا مقاومت، دوباره تمایل دارد به آن حمایت یا مقاومت بازگردد. بهترین راه شناسایی نواحی حمایت یا مقاومت جدید، استفاده از سطوحی است که توسط حرکات اخیر قیمت شکل گرفته اند، چرا که ذات بازار پویا می باشد.
فیبوناچی گسترشی یا اکستنشن
فیبوناچی گسترشی یا به اختصار Ext همانند فیبوناچی Ret می باشد. فرق عمده در این است که در فیبوناچی Ret تنها نسبت های کوچکتر از 100 درصد حرکت قبلی مورد ارزیابی قرار می گیرد ولی در فیبوناچی Ext نسبت های بزرگتر از 100 درصد لحاظ می شود. و هر دو در نرم افزارهای معاملاتی با یک دستور کشیده می شوند. زیرا هر دو از یک قاعده ی ریاضی پیروی می کنند. در واقع Ret برای اصلاح است که داخل موج AB است و Ext برای زمانی است که اصلاح به تغییر ساختار پرایس اکشنی منجر می شود و از محدوده ی AB می گذرد و با استفاده از آن هم می توان تارگت یابی نسبت به AB انجام شود و هم در اصلاح از آن استفاده کرد. به طور خلاصه: « اگر مرحله ی برگشت بیش از 100 درصد A تا B باشد که به این پروسه گستردگی برگشت می گویند. »
فیبوناچی Projection یا Expansion
این نوع فیبوناچی که به فیبوی سه نقطه هم معروف می باشد. هرگاه در اصلاحی قرار داشته باشیم، فیبوی سه نقطه بهعنوان یک رسم سه نقطهای می باشد که در رسم آن به سه نقطه کف، سقف و اصلاح یا سقف، کف و اصلاح نیاز داریم. در واقع یک نسبت حرکتی به آن داده می شود و مابقی نسبت ها را برای ما نمایان می کند. و نقطه ی C نباید از A گذر کند. به طور خلاصه: « میزان گسترش موج طبق سه نقطه از موج یا ABC و یافتن Dها. »
در فیبوی Ret اگر مبدا حرکتی ما در ساختار چرخشی یک نقطه می باشد پس برای رسم و برای یافتن هم راستایی یا همپوشانی باید از های را حاکم بدانیم و از سمت لوهای فرکتال های کوچکتر فیبوناچی Ret بیندازیم (روند صعودی است) و بالعکس یعنی لو را حاکم بدانیم و از سمت های های فرکتال های کوچکتر فیبوناچی Ret بیندازیم (روند نزولی است). با ذکر مثال این قضیه را روشن می کنم:
در این مثال موج شماری از ایچیموکو گرفته شده است و 4 فیبوی Ret همپوشانی داده اند. از لحاظ ساختار چرخشی و ضریبی منطقه ی مشخص شده، پتانسیل بازگشت دارد. می ماند تایید ایچیموکو که در این مثال قیمت در چرخه ی تعادلی (قیمت-زمان) قرار میگیرد و چرخه ی صعود آغاز می شود و های زده می شود.
توصیه ای که به شما خواننده ی این نوشتار دارم این است. از بین قوانین گسترده مانند قانون چرخش، اگر با فیبوناچی کار می کنید درصد ها را برای خودتان محدود کنید و از بین این درصدهای محدود و همپوشانی شان یک تریگر با اطمینان با منطق چرخش در ایچیموکو پیدا کنید. مطمئن باشید قوانین تعادل همه جا کارایی دارد. جمله ی گالیله را به یاد بیاورید. ریاضیات زبانی است که خداوند با آن جهان را نوشته است.
آپدیت خواهد شد…
ارادتمند رضا بابایی | کینکو نالج |
عالی بود استاد
ممنون از شما امید جان.